Η Περιφερειακή Ενότητα Ροδόπης ανήκει στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και βρίσκεται ανάμεσα στους νομούς Έβρου και Ξάνθης. Εκτείνεται από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα έως τις ακτές του θρακικού πελάγους. Στα βόρεια του νομού βρίσκεται το ανατολικό μέρος της οροσειράς της Ροδόπης, στην οποία οφείλει και την ονομασία του, ενώ ισχυρό ανάγλυφο εμφανίζεται και στα νοτιοανατολικά, όπου υψώνεται το όρος Ίσμαρος. Η υπόλοιπη έκταση είναι πεδινή, κατάλληλη για καλλιέργειες και στο νότιο μέρος του νομού υπάρχει ένα σύμπλεγμα λιμνοθαλασσών τεράστιας οικολογικής σημασίας. Το βόρειο μέρος της Ροδόπης καταλαμβάνεται κυρίως από δασικές εκτάσεις με μεγάλη ποικιλία φυτών. Η τοπική οικονομία βασίζεται στους κλάδους της γεωργίας και τον υπηρεσιών, και λιγότερο στην αλιεία και την κτηνοτροφία. Η τουριστική ανάπτυξη είναι περιορισμένη, με τις περισσότερες υποδομές να εντοπίζονται στην πόλη της Κομοτηνής και τα παράλια του νομού. Οι επισκέπτες της περιοχής συναντούν ένα ήρεμο και φιλοξενο τόπο με πολλές ομορφιές, αλλά και αντιθέσεις, ενώ αξίζει η εξερεύνηση της ενδοχώρας του νομού και ιδιαίτερα των ορεινών περιοχών, όπου συναντάει κανείς λιθόκτιστα χωριά που διατηρούν το παραδοσιακό χαρακτήρα τους.
Η Κομοτηνή είναι εμπορικό, διοικητικό και πνευματικό κέντρο της περιοχής και αποτελεί παράλληλα έδρα της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Βρίσκεται στο κεντρικό βόρειο πεδινό τμήμα της Ροδόπης, σε ένα βύθισμα της πεδιάδας με υψόμετρο από 36 έως 48 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας. Η Κομοτηνή σήμερα είναι μια πόλη πολυπολιτισμική, όπως εξάλλου και ολόκληρος ο νομός. Ο πληθυσμός είναι εξαιρετικά πολύγλωσσος για το μέγεθός της και αποτελείται από ντόπιους Έλληνες, απογόνους προσφύγων από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη, Έλληνες Μειονοτικούς (Τουρκόφονους, Πομάκους και Ρομά, κυρίως μουσουλμάνους στο θρήσκευμα) και απογόνους Αρμένιων προσφύγων. Τα μουσουλμανικά τεμένη συνυπάρχουν με τις ορθόδοξες εκκλησίες και η φωνή του ιμάμη από την κορυφή του μιναρέ απλώνεται σε όλη την πόλη. Το στοιχείο της πολυπολιτισμικότητας και της συνύπαρξης των δύο θρησκευτικών κουλτουρών αποτυπώνεται στον ίδιο τον χώρο της πόλης, καθώς και στη τοπική κουζίνα, στοιχεία που αμφότερα γοητεύουν τους ταξιδιώτες.
Ο νομός είναι εύκολα προσβάσιμος οδικά μέσω της Εγνατίας Οδού και μέσω του σιδηροδρομικού δικτύου του ΟΣΕ. Εξυπηρετείται επίσης από τα αεροδρόμια Αλεξανδρούπολης (67 χλμ) και Καβάλας (82 χλμ) και τα λιμάνια των ίδιων πόλεων. Το γειτονικό λιμάνι του Πόρτο Λάγους (30 χλμ) εξυπηρετεί μόνο μικρά εμπορικά μότορσιπ.
